De groeiwens van Rotterdam The Hague Airport blijkt een wens van Shell. “Zonder RTHA zat Shell en lang en breed in Londen”, aldus directeur Ron Louwerse tijdens een werkbezoek. Zo blijkt ons protest tegen de groeiplannen van een fossiel vliegveld toch weer een protest tegen Shell.
Zijn voorstanders van groei van Rotterdam The Hague Airport onwetend, of onverschillig? Dat vroeg Femke van Den Haag Fossielvrij zich af in haar betoog tijdens het werkbezoek van commissie Leefomgeving aan de luchthaven. Na afloop konden we helaas niet anders concluderen dan dat het om onverschilligheid gaat. Een kort verslag van een ontmoeting tussen gevestigde belangen van de fossiele economie en burgerbeweging Fossielvrij.
€ 1.000.000 voor een naam
De Haagse gemeenteraadsleden waren door RTHA uitgenodigd voor het werkbezoek. De luchthaven hoopt dat de gemeente gaat lobby’en voor groei van RTHA. Dat zou ’tegenwicht’ bieden tegen het protest van buurgemeenten zoals Lansingerland, die veel last hebben van de luchthaven. Den Haag betaalt elk jaar €1.000.000 voor de naam van het vliegveld, vertelde een raadslid.
“Zonder RTHA was Shell al lang en breed naar Londen verhuisd”
Shell naar Londen
Groei van de luchthaven zou goed zijn voor de economie van Den Haag en Zuid-Holland. “Zonder RTHA was Shell al lang en breed naar Londen verhuisd”, vertelde directeur Ron Louwerse de raadsleden. De directeur noemde de dividendbelasting om zijn argument kracht bij te zetten. Is groei van RTHA het belang van Shell of van gemeente Den Haag, vroeg Femke zich af. Shell heeft privévliegtuigen en privileges op RTHA. Zo mogen zij ’s nachts vliegen, ondanks dat het veel overlast geeft aan omwonenden. Shell levert de kerosine voor RTHA.
Bevooroordeeld
De werkbespreking legde bloot hoe subtiel de macht is van gevestigde belangen. Zo liet de voorzitter de voorstanders van groei veel langer aan het woord. Veel langer dan was ingepland. De tegenstanders van groei werden op hun tijd beknot. De voorzitter kapte het verhaal van Den Haag Fossielvrij zelfs ruim voor tijd af. Bovendien eiste de voorzitter dat een video-opname van het betoog van Den Haag Fossielvrij gewist moest worden. Hij gaf geen verklaring voor die eis. Er is inmiddels bezwaar aangetekend. (De opname is nog niet gewist.)
De voorzitter eiste dat een video-opname van het betoog van Den Haag Fossielvrij gewist moest worden.
Kleinkinderen
Na afloop van haar betoog sprak Femke directeur Ron Louwerse van RTHA. Hij vertelde dat hij kleinkinderen had en zich zorgen maakte om het klimaat. Hij wenste ons succes met de strijd. Dat klinkt aardig, maar in feite zegt hij daarmee dat hij het klimaatprobleem niet ziet als zijn probleem. Niet als iets waar hij zelf iets aan kan doen. Terwijl juist een directeur van een luchthaven op de positie zit om iets te veranderen.
Trump
De directeur had nog een paar tips. Hij zei dat het met Femkes bevlogenheid wel goed zat. Maar dat ze om overtuigend te zijn, ‘dichter bij de realiteit van een luchthaven’ moest gaan zitten. En, als ze echt iets aan het klimaat wilde doen, moest ze Trump maar aanpakken. Of China. Niet de groei belemmeren van het kleine RTHA. Als RTHA stopt met groeien, groeit de luchtvaart elders wel, zei hij. Dat is precies het excuus dat Femke blootlegde in haar betoog.
“Dat is geen argument. Het telt simpelweg niet. Dat argument gaat op als je een tientje op straat ziet liggen. Als u het niet oppakt, pakt een ander het op. Het gaat op als er nog een pepernoot in het schaaltje ligt. Als ik het niet pak, pakt iemand anders ‘m.
Wij leven nota bene in een delta onder de zeespiegel. Vitale delen van onze economie bevinden zich in de Randstad. Dan zeg je niet: als wij niet mogen groeien, dan doen zij het wel.
Dan vecht je voor wat je lief is. Dan zeg je: wij doen het niet meer. Maar zij ook niet! En daar gaan wij voor knokken. In ons landsbelang.”
Betoog Femke Sleegers van Den Haag Fossielvrij
Dit is de nauwe korfslak.
<laat foto zien van nauwe korfslak>
Hij leeft in Meijendel. Zijn leefomgeving verandert als de luchthaven groeit. Dat is beschreven in de milieueffectrapportage.
In diezelfde MER staat gek genoeg helemaal niets over de effecten van groei van RTHA op klimaatverandering, op de leefomgeving van deze jongens dus.
<laat foto zien van kinderen>
Dat komt omdat er geen regels zijn voor de broeikasgasuitstoot van luchthavens, zoals u net hoorde.
Sorry jongens, <verscheurt foto van kinderen> de luchtvaart mag net zoveel CO2 uitstoten als het zelf wil. Onbeperkt. En dat is allemaal volgens de regels want er zijn geen regels. Ook al weet iedereen dat dit rampzalig voor hun gaat uitpakken, het kan, het mag, dus is het goed.
Ik vraag me soms af of het onwetendheid is. Of onverschilligheid. Weten de voorstanders van groei niet wat het effect is van CO2 op ons leven, op onze beschaving? Of kan het ze niet zo veel schelen?
Ik hoop het eerste.
Ik wist eerst ook niet hoe het precies zat. Pas in 2011 ben ik me echt in klimaatverandering gaan verdiepen. Zes jaar geleden dus. Rijkelijk laat, vind ik zelf, aangezien klimaatverandering toch al in 1990 groot in het nieuws was.
In 2011 volgde ik een collegereeks aan een universiteit over klimaatverandering. Ik dacht dat ik behoorlijk op de hoogte was, maar van wat ik daar leerde, schrok ik. Het heeft veranderd hoe ik naar de wereld kijk, wat ik belangrijk vind. En wat ik niet meer belangrijk vind.
Een van de dingen die ik leerde, was dat CO2 zich ophoopt en ophoopt. En dat het niet uit de lucht verdwijnt. Niet in tien jaar, niet in honderd jaar, niet in duizend jaar. Elk jaar stoppen we er meer CO2 bij. Die CO2 vormt een steeds dichtere deken om de aarde en daardoor kan de aarde niet meer afkoelen. Kan haar warmte niet meer kwijt.
Wat ik ook leerde, was dat CO2 niet meteen zorgt voor opwarming van de aarde. Er zit een vertraging in. Net als het even duurt voordat het water kookt. Net als een olietanker niet meteen is gedraaid, als je het roer omgooit. Wat we nu merken van klimaatverandering, Harvey, Irma, vluchtelingen, oorlogen, water in de straten, is veroorzaakt door kolen, olie en gas die we in de jaren 80 verstookten.
Sindsdien zijn we alleen maar meer brandstof gaan gebruiken. Sinds 1990 is de uitstoot met meer dan 60% gestegen, met vorig jaar als voorlopig hoogtepunt. De effecten van onze uitstoot vandaag zijn over 30 jaar merkbaar. Hoe oud bent u dan? Hoe oud zijn uw kinderen dan?
Het helpt mij heel erg om te bedenken dat het omgekeerde ook geldt: alle CO2 die wij vandaag besparen, telt niet op in die dikke deken daarboven, alle CO2 die we vandaag niet uitstoten, voorkomt problemen over 30 jaar.
Elke luchthaven die we niet laten groeien, is dus pure winst.
Misschien denkt u dat we op tijd een oplossing vinden. Dat vliegen duurzaam kan. Helaas is dat een sprookje.
Gelooft u in elektrische vliegtuigen? Dan gelooft u in een vloot van mini-vliegtuigjes die geschikt zijn voor maximaal 9 personen.
Gelooft u in biokerosine? Dan betekent dat dat u vrijwel alle regenwouden moet kappen om er palmolieplantages van te maken.
Mik je op CO2-compensatie? Om de jaarlijkse CO₂-uitstoot van de luchtvaart te compenseren, moet u elk jaar meer dan een miljard bomen planten. En alle boskap moet per direct stoppen.
CO2-compensatie is niets meer dan een worst die u voorgehouden wordt, om te zorgen dat luchtvaart kan blijven groeien. Voor 14 euro extra kopen vliegers een goed gevoel.
Is dat onwetenheid? Of onverschilligheid?
Ik wil nu graag een vrijwilliger vragen om mee te doen aan een experiment. Het liefst iemand die vindt dat de luchtvaart flink moet groeien.
<proefpersoon komt naar voren>
Kunt u dit glaasje vasthouden? Wat ik er nu bijschenk, is de hoeveelheid CO2 die de mensheid sinds de industriële revolutie tot de jaren 90 al extra in de lucht heeft gestopt. Is het glas nu half vol of half leeg?
Sindsdien is de uitstoot alleen maar gestegen. Dit is het CO2-level dat we nu hebben. Het veroorzaakt de 1,2 graden opwarming die er vandaag is en al grote problemen geeft.
U ziet, er kan nog een heel klein beetje bij voordat het mis gaat, maar u ziet het water gaat over de rand. Dat is ons CO2-budget, hiermee kunnen we het leven nog veilig houden. Maar in de kan zit nog genoeg. Er zijn nog genoeg kolen, olie en gas. Dus weet je wat, we schenken gewoon door!
Nu giet ik er de CO2-uitstoot bij van de groeiambities. Van Rotterdam The Hague Airport, van Schiphol, van Lelystad. Je ziet, het wordt spannend. Het glas is bijna vol.
Ik giet er de groeiambities bij van het vrachtverkeer en van alle industrie, want die willen ook groeien.
<proefpersoon zegt ‘stop’>
Bedankt dat u ‘ho’ zei. Dat is normaal mijn rol.
U begrijpt wat ik wil zeggen. Het gaat al mis, en toch gaan we door. Sterker nog, we doen er een schepje bovenop. We willen dat de luchtvaart groeit!
Is dat onwetendheid? Of onverschilligheid?
Sinds de jaren 90 is de internationale luchtvaart met 87% gestegen.
En dat ging niet vanzelf. Het was niet dat mensen uit zichzelf dachten, we moeten meer gaan vliegen. Dat is gestimuleerd. En dat wordt nog steeds actief aangemoedigd. Met belastingvrijstellingen, lage prijzen, kadootjes voor zakenvliegers, royalty rewards, reclames, frequent flyer programma’s en drogisterijen die vliegreisjes verloten via Facebook.
Dat blijft niet zonder gevolgen.
Afgelopen maandag was ik bij een lezing van een klimaatwetenschapper. Hij zei: ‘We moeten tussen 6 tot 9 jaar op nul uitstoot zitten. Maar als ik dat zeg tegen beleidsmakers, roepen ze: dat is onmogelijk! Ik antwoord dan: Leven in een wereld die 4 graden warmer is, is ook onmogelijk.’
Wat denkt u, hoeveel m2 ijs verdwijnt er elk jaar van de poolkappen door de vliegbewegingen van RTHA?
Als ik de – convervatieve – berekening aanhoudt van het Duitse Max Planck Instituut kom ik op 110 m2. Dit kleine luchthaventje is jaarlijks verantwoordelijk voor het verdwijnen van 110 m2 poolkap. Als RTHA zou groeien, zet RTHA elk jaar het strijkijzer op 176 m2 poolkap. Weg. Verdwenen. Voor altijd.
En waarom ook alweer? Wat was er ook alweer zo belangrijk aan groei van RTHA?
Zonder de groei van RTHA ontstaan er grote economische problemen in deze regio. Toch? De extra banen die uitbreiding oplevert, die zijn niet te realiseren met groene werkgelegenheid. Toch? En de reizigers kunnen niet per nachttrein of hogesnelheidstrein naar deze regio, toch? Of is het meer zoals die mobiele provider die in zijn reclames voor onbeperkte bundels roept: niet omdat het moet, maar omdat het kan.
Ik stel voor om die slogan om te draaien. Niet omdat het kan, maar omdat het moet.
Kijk nou naar Nederland, we wonen in een delta en onder de zeespiegel, is het dan niet in ons aller belang, in ons landsbelang zelfs, om vliegen af te remmen?
RTHA zegt: als wij het niet doen, doen zij het. Als onze luchthaven niet groeit, groeit een andere luchthaven wel.
Dat is geen argument. Het telt simpelweg niet. Dat argument gaat op als je een tientje op straat ziet liggen. Als u het niet oppakt, pakt een ander het op. Het gaat op als er nog een pepernoot in het schaaltje ligt. Als ik het niet pak, pakt iemand anders m.
Wij leven nota bene in een delta onder de zeespiegel. Vitale delen van onze economie bevinden zich in de Randstad. Dan zeg je niet: als wij niet mogen groeien, dan doen zij het wel.
Dan vecht je voor wat je lief is. Dan zeg je: wij doen het niet meer. Maar zij ook niet! En daar gaan wij voor knokken. In ons landsbelang.
Ik weet best, de luchtvaart is niet morgen verdwenen. Maar het minste wat we kunnen doen voor onze landgenoten die over 30 jaar leven, is zorgen dat de luchtvaart stopt met groeien.
U weet het, wees niet onverschillig.
Meer lezen:
Nauwe korfslak belangrijker voor groei RTHA dan effecten klimaatverandering
Luchtvaart is een vervuilende industrie
The Uncomfortable Truth About Aviation Emissions – Antoine Gelaine
ICAO Aviation biofuel plans: a dangerous distraction