Verkiezingsmanifest 2018

Uitgangspunten Den Haag Fossielvrij voor Verkiezingsprogramma’s 2018

DEN HAAG WORDT #PARISPROOF: MAX 1.5 C

“Het onderwerp klimaatverandering hoort bij de stad van Vrede en Recht”

Pauline Krikke, burgemeester van Den Haag

“The absolutely critical period to tackle climate change is right now. The most successful cities by 2020 will be the ones that are advancing most quickly towards zero carbon, not least because they will simply be more attractive places to live.”

Mark Watts, directeur C40 
C40 = 90 worldwide frontrunning cities on tackling climate change

Rol van steden in (stoppen) klimaatverandering

Steden kampen met de problemen

Steden krijgen de grootste klappen van klimaatontwrichting. Ze hebben te maken met extreem weer, stijgende zeespiegels en hittegolven die veel slachtoffers maken.

Steden zijn verantwoordelijk voor hun inwoners

Steden hebben de verantwoordelijkheid om de veiligheid van burgers, bedrijven en bezittingen in de stad te garanderen. Nu en in de toekomst. Steden leggen intensief beslag op een relatief klein stukje aarde. Het is in belang van de steden zelf, om goed voor het land te zorgen. Wat het beste is voor het klimaat, is ook het beste voor land en de leefbaarheid in de stad.

Samen kunt u het verschil maken

Steden zitten op de oplossing

Steden – met al hun inwoners, consumptie, bedrijven en vervoer – zijn verantwoordelijk voor 70% van de emissie van broeikasgassen. Steden kunnen daarom een grote bijdrage leveren aan de oplossing van het klimaatprobleem. Steden beschikken bovendien over veel innovatiekracht en flexibiliteit. 

DEN HAAG TOONT LEIDERSCHAP

Er gaat kostbare tijd verloren als er over elke maatregel een politieke discussie ontstaat. Onze voorstellen zijn bedoeld als stevige basis voor slagvaardig en consistent transitiebeleid. Met systeemmaatregelen willen we klimaatbeleid vanzelfsprekend en voor lange termijn verankeren in het gemeentelijk beleid, in het leven en bewegen van burgers.

Den Haag is klimaatneutraal in 2030

Om aan de klimaatafspraken van Parijs te voldoen, volgt Den Haag een versneld pad naar een CO2-neutrale stad. Uitgangspunt is daarbij een maximale opwarming van 1,5 C en de verantwoordelijkheid van westerse landen om voorop te lopen ten opzichte van landen met minder welvaart. Dat betekent: grote stappen vóór 2020 en in 2030 klimaatneutraalDat kan. Er is wel een andere mindset nodig. Zie het als een reorganisatie of cultuuromslag.

Den Haag krijgt een Klimaatburgemeester

Pauline Krikke koos klimaatverandering als speerpunt, nadat de burgers haar vroegen om Klimaatburgemeester te worden. De Klimaatburgemeester beschermt de stad tegen (verdere) klimaatverandering:

  • waakt in het college en in de Raad over de urgentie van de transitie

  • spreekt zich als er voorstellen gedaan worden die de transitie vertragen

  • neemt burgers mee in de transitie en de urgentie van klimaatverandering

  • gebruikt klimaatverandering voor een verbindende boodschap in de stad.

De burgemeester is de juiste persoon om de leiding te nemen in de aanpak van klimaatverandering:

  • politiek onafhankelijk

  • aangesteld voor lange termijn

  • gaat over de veiligheid van (toekomstige) burgers

  • boegbeeld van de gemeente en staat zo voor het belang van klimaatbeleid

  • als burgermoeder een verbindend persoon voor burgers en bedrijven.

Den Haag krijgt een wethouder Transitie

De omslag naar een fossielvrije economie vraagt om veranderingen in mobiliteit, voedsel, wonen, stedenbouw en werkgelegenheid. De wethouder Transitie heeft een eigen portefeuille en coördineert ook de transitie in andere portefeuilles, vergelijkbaar met de wethouder Financiën. De wethouder Transitie verankert klimaatkeuzes integraal in het gemeentelijk beleid. De wethouder beschikt over een realistisch budget, dat recht doet aan de uitdaging waar hij of zij voor staat.

Den Haag maakt robuust klimaatbeleid

Den Haag maakt klimaatbeleid voor minstens 12 jaar, waarvan de ambities tussentijd naar boven kunnen worden bijgesteld (niet naar beneden). Zo is het klimaatbeleid minder afhankelijk van politieke schommelingen en gaat er bij collegewisselingen geen kostbare tijd verloren. De burgemeester waakt over dit klimaatbeleid in college, raad en stad.

Den Haag gaat reorganiseren

De omslag die klimaatverandering van ons vraagt, is een complete reorganisatie van de samenleving. De gemeentelijke organisatie van  Den Haag is – als G4-stad – een belangrijke schakel in die reorganisatie. Een reorganisatie gaat niet vanzelf. Net als bij een bedrijf, heeft de reorganisatie alleen kans van slagen als iedereen – van burgemeester tot uitvoerende ambtenaar tot burger – begrijpt waaróm het nodig is. Dan zijn het ‘wat’ en ‘hoe’ opeens makkelijker te bereiken. (why-what-how-model van Simon Sinek).

Inspiratie: Marjan Minnesma

Marjan Minnesma op VNG-jaarcongres 2016
“We kunnen in 15 jaar zo’n omslag maken, als we echt willen. Maar dan moeten we wel eerst voelen dat dit onze verantwoordelijkheid is voor de volgende generaties.”

27 minuten / 7 juni 2016

 

DEN HAAG STUURT MET GELD

“Elke euro die in de oude economie wordt geïnvesteerd kost onze samenleving 2 euro. Elke euro die we daarentegen in de nieuwe economie steken, levert 3 euro aan toegevoegde waarde op, in termen van innovatie, werkgelegenheid en economische structuur.”

Planbureau voor de Leefomgeving, 2013

Leider in de transitie

Den Haag wil een leider zijn in de transitie. Om zichzelf op voorsprong te zetten, kiest Den Haag alleen voor projecten (in alle portefeuilles) die de transitie een duw vooruit geven of klimaatneutraal zijn. Er gaat geen geld naar projecten die de transitie op achterstand zetten. Alle portefeuilles leveren zo op gestructureerde en eigen wijze een bijdrage aan de transitie.

Den Haag als grote opdrachtgever

Voor nieuwe grote projecten (mobiliteit/gebouwen/infrastructuur) laat de gemeente de risico’s voor klimaat doorrekenen in een transitie-effectrapportage (TER). De gemeente creëert geen stranded assets: infrastructuur die vanwege de transitie die door de transitie overbodig wordt.

Bij de opdrachten die de gemeente verstrekt via offertes, gunningen en aanbestedingen, houdt zij rekening met uitstoot van broeikasgassen en geëxternaliseerde kosten (kosten die niet in de prijs zitten, maar wel door de maatschappij betaald moeten worden). De gemeente gebruikt de Total Costs of Ownership-methode.

Den Haag als aandeelhouder

Den Haag neemt een rol op zich als actief aandeelhouder. Den Haag stimuleert de organisaties waarin ze beleggingen heeft om zich in woord en daad te committeren aan het Parijs-akkoord. Den Haag vraagt als aandeelhouder om een routekaart naar 1,5 C en houdt de organisaties daar aan.

Den Haag als pensioenverstrekker

De gemeenteraad heeft besloten een brief naar het ABP te sturen om het pensioenfonds te vragen z’n aandelen in de fossiele industrie te verkopen. Den Haag houdt hier druk op door elk half jaar een reminder te sturen. Als ABP na een jaar niet gereageerd heeft, vraagt Den Haag een gesprek aan.

Den Haag als subsidieverstrekker

Den Haag geeft geen subsidie aan fossiele multinationals. De gemeente geeft ook geen geld meer aan evenementen/bijeenkomsten ter promotie van de fossiele industrie (ook al is het onderwerp ‘duurzaam’). Of aan evenementen die op fossiele brandstof draaien en onnodig veel CO2 uitstoten, zoals de Red Bull Strandrace.

Den Haag accepteert geen (immateriële) sponsoring van fossiele multinationals.

Inspiratie: Waarom sturen met geld (video The Guardian)

KLIMAAT BRENGT DEN HAAG DICHTER BIJ ELKAAR

Burgers hebben het recht om te weten wat de gemeente doet om hun veiligheid nu en die van hun kinderen te garanderen. De gemeente heeft ook de plicht om ál haar inwoners mee te nemen in de veranderingen. Er mag geen kloof ontstaan tussen wijken die wel/niet mee kunnen in de transitie.

Den Haag neemt bewoners mee in (de noodzaak van) klimaatbeleid

De gemeente communiceert helder over klimaatmaatregelen, tussendoelen en vorderingen. De gemeente communiceert eerlijk en activerend over de noodzaak van klimaatbeleid. Bij elke maatregel of beleid om de stad te beschermen tegen de gevolgen van (verdere) klimaatverandering, vertelt de gemeente duidelijk waarom het die maatregelen neemt. Zo wordt klimaatverandering een realiteit, ook voor mensen die er nog niet zo mee bezig zijn.

Straat voor straat naar een beter klimaat

Den Haag krijgt (veel) meer inwoners en maakt tegelijkertijd de omslag naar een fossielvrije en duurzame samenleving. Den Haag maakt de stad straat voor straat klaar voor de transitie. Elke straat die open gaat, wordt opnieuw ingericht voor:

  • meer ruimte groen en biodiverstiteit

  • langzaam verkeer en ruimte om te spelen

  • duurzame stroom en warmte

  • bestendigheid tegen hevige regenval en extreme hitte

  • mogelijkheden voor buurtbewoners om bij te dragen aan de straat

  • lokaal voedsel verbouwen

Samen voor het klimaat verkleint polarisatie

De gemeente betrekt burgers in álle wijken bij de oplossingen voor klimaatverandering. Dat biedt kansen om de polarisatie in Den Haag ongedaan te maken.

Groene werkgelegenheid: mix and match

Als voorloper in de transitie, zet Den Haag vol in op klimaatvriendelijke banen. De gemeente begint met een analyse naar sectoren:

  • waar banen verloren gaan

  • waar tekorten ontstaan

Den Haag maakt een mix and match-plan: hoe zorgen we ervoor dat alle banen die nodig zijn voor de transitie vervuld kunnen worden. Hoe kunnen opleidingen worden opgezet, uitgebreid, wie kunnen voor welke positie worden omgeschoold en op welke termijn.

Alle hens aan dek voor de grootste reorganisatie ooit

Bijstandsgerechtigden en vrijwilligers die willen, werken aan de transitie. Het geeft voldoening en het is een verrijking om mee te bouwen aan de grootste reorganisatie van de samenleving ooit. Bovendien bereidt het voor op een baan in een groeisector.

Inspiratie: Superblocks in Barcelona

TOT SLOT

Wat betekent ParisProof? Wat betekent max 1,5 C? Wat als we ‘Parijs’ niet halen en als we over de 1,5 graden gaan? Voor de kinderen van nu, betekent dat het verschil tussen een veilig leven en een onveilig leven. Het verschil tussen genoeg voedsel en te weinig voedsel. Dat is een gigantische bestuurlijke verantwoordelijkheid. Die verantwoordelijkheid kan eigenlijkniet in programmapunten gevat worden.

Wij pleiten daarom in onze bijdrage voor de verkiezingsprogramma’s voor systeemmaatregelen. En ook voor (informele) onderlinge gesprekken over klimaatverandering. Met z’n 2-en, met z’n 5-en. Gepland of ongepland. Met een borrel erbij of in de koffiecorner. Schuif je politieke kleur even op de achtergrond en praat open met elkaar over zaken als:

  • Waar ligt de kwetsbaarheid van een stad voor de gevolgen van klimaatontwrichting?

  • Welke verantwoordelijkheid heeft een stad nu – in de tijd van klimaatontwrichting – voor haar burgers en (ongeboren) kinderen?

  • Doet het huidige klimaatbeleid in Den Haag recht aan de urgentie van het klimaatprobleem?

  • Wat zijn uw zorgen, twijfels en hoop als het gaat om klimaatverandering?

  • Wat betekent het om nu jong te zijn? Een leven vóór je te hebben. Welke opleidingskeuzes zou je maken. Zou je kinderen willen? Wat zou je verwachten van mensen op beslissende posities, die met hun beleidskeuzes bepalen hoe jouw toekomst eruit gaat zien?

MUST SEE

Code Oranje voor het Klimaat

Zeer degelijke en aansprekende uitleg over de staat van het klimaat door Gerard van der Steenhoven, directeur van het KNMI. Ook relevant voor kuststad Den Haag: de laatste inzichten van zeespiegelstijging (+2-3 meter in 2100).

1 uur en 26 minuten / april 2017

Klimaatverandering en vluchtelingen

Wat hebben klimaatverandering en vluchtelingen met elkaar te maken? Meer dan je denkt, legt NOSop3 uit. Relevant voor de stad van Vrede en Recht.

3:21 minuten / september 2016

Climate change explained

Heldere uitleg van klimaatverandering, gebaseerd op artikel in New York Times.

5:46 minuten / december 2015

Before the Flood

Als je één film kijkt over klimaatverandering, zorg dat het deze is. Leonardo di Caprio vertelt over klimaatverandering (wat is het, welke gevolgen heeft de opwarming nu al, wat staat ons te wachten, wat kunnen we voorkomen. En hoe dan).

Full length – 2016