Femke Sleegers is één van de vrijwilligers achter Den Haag Fossielvrij, een burgerbeweging die de gemeente oproept te stoppen met investeren in kolen, olie en gas. Een campagne van Den Haag Fossielvrij resulteerde in het overstappen door de gemeente op groene stroom. Een ander succes was dat burgemeester Van Aartsen aangaf blij te worden van Femkes verhaal. Wat willen Femke en Den Haag Fossielvrij nog meer bereiken en waarom zet Femke zich in voor deze beweging? Een interview door Martijn Schackmann (dit interview verscheen ook op de site van GroenLinks Den Haag).
Kun je wat meer vertellen over Den Haag Fossielvrij?
“Fossielvrij is een wereldwijde burgerbeweging ontstaan op universiteiten in de VS. De organisatie zegt: als het verkeerd is om de aarde schade te berokkenen, is ook het verkeerd daarvan te profiteren. Daarom vragen burgers hun universiteit, pensioenfonds of, in ons geval, hun gemeente te stoppen met investeren in kolen, olie en gas. We willen een soort financiële boycot, zoals dat eerder bijvoorbeeld is gedaan bij het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime en de tabaksindustrie. If you want to change the world: move your money. Steden als Parijs, Berlijn en San Francisco hebben zich al fossielvrij verklaard. Voor Den Haag zijn we, onder meer, een petitie gestart.”
Heeft de gemeente Den Haag veel investeringen?
“Om met het goede nieuws te beginnen: de gemeente heeft investeringen in windmolens. Maar de gemeente heeft ook een paar honderd miljoen aan investeringen bij banken die weer investeren in de fossiele industrie.”
Verandert de houding ten opzichte van de klimaatverandering?
“Ja. Na een campagne van Den Haag Fossielvrij, en een snel opgezette motie van GroenLinks en de HSP, besloot de gemeenteraad binnen drie dagen over te stappen op groene stroom. Toen ik insprak bij de commissie Bestuur, tegen de warmterotonde, kreeg ik positieve reacties, ook van rechtse politici. Burgemeester Van Aartsen zei blij te worden van mijn verhaal.”
Maar gaat de verandering snel genoeg?
“De urgentie is inderdaad nog onvoldoende. Bij de Klimaattop in Parijs is afgesproken om alles op alles te zetten om de temperatuurstijging niet boven de anderhalve graad te laten uitkomen. Om dat te bereiken moet nú de uitstoot van broeikasgassen enorm worden teruggebracht en niet pas over vijf jaar. Met geleidelijke energietransitie halen we het niet. Anders neem je bijvoorbeeld voor lief dat hele eilandjes onder de zeespiegel verdwijnen en dat hele gebieden te heet worden om nog te wonen. Ik hoop dan ook dat klimaatverandering de komende verkiezingen hét thema wordt. De partij met het meest ambitieuze klimaatprogramma krijgt mijn stem!”
Wat voor redenen hoor je om het rustig aan te doen met het doorvoeren van maatregelen?
“Men is bang voor de economisch gevolgen. Maar een instantie als DNB waarschuwt juist voor de carbon bubble: als de afspraken uit Parijs worden nageleefd, dan zal 80% van de kolen, olie en gas die nu in de grond zit, niet gebruikt mogen worden en zo waardeloos worden. Daarnaast vind ik dat ecologie vóór economie moet gaan: we moeten gaan leven binnen de grenzen die de natuur ons stelt, op een andere manier is niet langer houdbaar.”
Hoe ben je bij Den Haag Fossielvrij terecht gekomen?
“In 2011 volgde ik een online collegereeks over klimaatverandering, omdat ik steviger wilde staan in discussies over klimaatverandering. Van wat ik daar leerde schrok ik enorm. Het was veel en veel erger dan ik al dacht. In kranten en de politiek zag ik die ernst niet terug. Het onderwerp kwam nauwelijks ter sprake: het bleef business as usual. Ik volgde Fossil Free al een tijdje en toen ik een oproep zag voor Den Haag Fossielvrij, heb ik me meteen aangesloten.”
En hoe bevalt het?
“Voordat ik me aansloot bij Den Haag Fossielvrij, las ik veel de over de klimaatverandering. Daar werd ik niet vrolijk van. Het voelt veel beter nu ik echt iets kan doen! Het is ook fijn om samen naar een doel toe te werken: meerdere druppels kunnen de gloeiende plaat doen afkoelen. Iedereen die ook meer wil doen dan alleen duurzame keuzes voor zijn eigen leven te maken, raad ik aan: stel vragen aan je gemeente, richt je eigen fossielvrij groep op, of kijk bij welke je je kan aansluiten. In Den Haag hebben we om de week een open vergadering.”
Heb je ook een betaalde baan?
“Ik ben momenteel fulltime onbetaald bezig voor Den Haag Fossielvrij en andere klimaatprojecten. Tot maart ZZP’de ik voor banken, juridische instellingen en de rijksoverheid. Ik kan me mijn klimaatsabbatical veroorloven omdat ik weinig vaste lasten heb, en dat komt weer doordat ik er altijd naar gestreefd heb me niet te laten klemzetten door zoiets als een te duur huis.”
Hoe ziet een gemiddelde werkdag er voor je uit?
“Ik doe momenteel veel research naar methaanlek in de gasindustrie: één van de andere projecten waaraan ik meewerk. Voor Den Haag Fossielvrij doe ik elke dag weer andere dingen. Ik heb veel netwerkgesprekken.”
Je lobbyt ook?
“Ik vond lobbyen altijd een naar woord. Maar het zijn eigenlijk gewoon leuke gesprekken: je maakt kennis met iemand en wisselt informatie uit. Over de gesprekken voor Fossielvrij: het probleem van de klimaatverandering is wel bij iedereen bekend; we leggen uit hoe Den Haag Fossielvrij erin staat. We willen, onder anderen, nog spreken met de ambtenaren en de wethouder verantwoordelijk voor de investeringen van de gemeente.”
Hoe ziet de toekomst eruit?
“Den Haag moet zich natuurlijk fossielvrij verklaren! Nadat de investeringen van de gemeente fossielvrij zijn geworden, willen we ervoor zorgen dat heel het beleid dat wordt. Maar allereerst: in september vindt in Den Haag The Global Parliament of Mayors plaats. We hebben burgemeester Van Aartsen opgeroepen Den Haag dan fossielvrij te verklaren. Van Aartsen benadrukt de verantwoordelijkheid van steden voor een vreedzame en rechtvaardige wereld. Hij zegt dat er verantwoord moet worden omgegaan met natuurlijke hulpbronnen en dat toekomstige generaties niet mogen worden opgezadeld met problemen die nu opgelost moeten worden. Daarom heb ik er goede hoop op dat Den Haag een voortrekkersrol op zich durft te nemen en als eerste grote Nederlandse stad fossielvrij wordt!”