Den Haag Fossielvrij was ook in 2019 weer een kleurrijke, zeer actieve beweging van 20 hoog gemotiveerde want bezorgde burgers die strijden tegen klimaatverandering.
2019 was het jaar dat het laatste Nederlandse energiebedrijf in publiek bezit verkocht moest worden aan particuliere partijen. Wij besloten mee te dingen om Eneco te kopen. Ons doel: de fossiele warmterotonde te voorkomen zodat lokale warmte uit Den Haag een eerlijke kans krijgt. Een huzarenstuk en één van de hoogtepunten van het jaar!
2019 was ook het jaar waarin Fossielvrij Onderwijs won van Shell bij de Reclame Code Commissie. Eindelijk officiële erkenning dat Shell kinderen misleidt met groene praatjes. Verder was 2019 het eerste jaar waarin Shells greenwashingfestival voor kinderen – Generation Discover – níet meer in Den Haag plaatsvond. In 2019 stond Generation Discover niet meer prominent op het Malieveld, maar was het weggestopt in de AHOY. Dat is het resultaat van vier jaar campagne door Den Haag Fossielvrij en ons ‘label’ Fossielvrij Onderwijs.
2019 was ook het jaar van grote landelijke klimaatmanifestaties, van grote nieuwe spelers binnen de klimaatbeweging. Met onze 3-4 jaar ervaring binnen de klimaatbeweging zijn wij inmiddels bijna veteranen. We hebben in 2019 een deel van onze tijd besteed aan het ondersteunen en versterken van nieuwe bewegingen.
De doelstellingen van onze burgerbeweging zijn onveranderd:
- In 2030 is Den Haag klimaatneutraal
- Den Haag verbreekt de banden met de fossiele industrie
- Den Haag stopt met investeren in fossiele (infrastructuur)projecten.
Geniet van onze hoogtepunten van 2019!
Januari
“Laat je niet foppen door ‘groene’ fata morgana Shell”. Zo’n 15 raadsleden van gemeente Den Haag dachten een besloten werkbezoek te brengen aan het ‘duurzame’ project ‘EcoGenie’ van Shell. Ze werden verrast door Den Haag Fossielvrij.
– 23 januari 2019
Nieuwjaarsborrel
6-1-2019
Een geslaagde en overvolle nieuwjaarsborrel! Samen met Grand Café Utopie. Onze coördinator Femke wenst in haar speech Den Haag een 2019 vol échte vrede en recht.
Multinationals vs burgers; Den Haag Fossielvrij goes Rode Hesjes
13-1-2019
De eerste demonstratie van een nieuwe burgerbeweging: de Rode Hesjes. Wij waren uitgenodigd om het ‘klimaat’ te vertegenwoordigen. Bekijk de speech van Femke. Serko zingt een lied uit West-Papoea.
“Als Shell Eneco koopt, worden 53 gemeenten van eigenaar tot gijzelaar”
15-1-2019
Den Haag Fossielvrij roept op: “Shell moet uitgesloten worden van de potentiële kopers van Eneco.”
Handel Anders lanceert campagne tegen ISDS
22-1-2019
“Schokkerend dat vanuit ons Vredespaleis, hét symbool van de stad van Vrede en Recht, ‘onrecht’ wordt gesproken.” Den Haag Fossielvrij steunt daarom de campagne van Handel Anders tegen oneerlijke handelsverdragen als ISDS en Energy Charter treaty.
Uithof tekent als 300e organisatie het Haags Klimaatpact
24-1-2019
“Een wintersportcentrum slurpt energie, dus als er één handtekening veelzeggend is, is het deze wel”, aldus Femke in haar felicitatiespeech voor de 300e ondertekenaar van het Haags Klimaatpact. “Wat ik ook mooi vind, is het plezier dat er bij De Uithof van af spat. Het is haast een sport voor hen, om klimaatneutraal te worden.”
Februari
Rijksmuseum Boerhaave en Shell werken wel héél nauw samen: Den Haag Fossielvrij en Fossielvrij Onderwijs leggen in een opinie-artikel in de Volkskrant de kindermarketing van Shell bloot . De onthulling leidt tot Kamervragen aan de minister van Onderwijs.
Klimaatcafé
1-2-2019
Ook in 2019 is het Klimaatcafé een groot succes. Elke vrijdag, van 12 tot 17 uur in Grand Café Utopie, klappen klimaatstrijders van diverse schnitt hun laptops open. Na het werken is er dan de klimaatborrel. Onze beeldman Dick maakte een promotievideo.
“Groenlinks Den Haag. Hou je aan het coalitieakkoord!”
4-2-2019
We roepen GroenLinks Den Haag en de rest van het college op zich te houden aan hun eigen ambitieuze coalitieakkoord. Dit naar aanleiding van een blog van hun fractievoorzitter, over roeptoeteren.
Wereldwijde klimaatstaking
7 februari
De eerste wereldwijde klimaatstaking! In Den Haag gingen 15.000 scholieren de straat op voor het klimaat. De Fridays for Future-beweging begon in 2018 met Greta Thunberg die in haar eentje voor het Zweedse parlement zat. In 2019 groeide haar beweging uit tot een massale beweging.
“Beste minister, gemeente Den Haag verdient klimaattop niet”
16-2-2019
Den Haag heeft zich kandidaat gesteld om de Climate Adaptation Action Summit te hosten, een wereldtop over maatregelen tegen de gevolgen van klimaatontwrichting. Den Haag Fossielvrij schrijft in een opinie dat de stad die top niet verdient. Uiteindelijk komt de top, tegen alle verwachtingen in, níet naar Den Haag.
Maart
Den Haag Fossielvrij laat op 3 maart aan de Citigroup in Londen weten dat zij Eneco wil kopen, een initiatief van Joeri Oudshoorn. Onze burgerbeweging mengt zich daarmee in de aankoopstrijd waarvoor eerder Shell/PPMG en Total zich meldden. Met de koop van Eneco willen we een snelle en eerlijke transitie naar 100% duurzame warmte in Den Haag.
40.000 mensen bij de klimaatmars
10-3-2019
Zo’n 40.000 mensen lopen -door de stromende regen- mee met de klimaatmars. Dat biedt hoop, maar er is ook veel om níet hoopvol over te zijn. Dus raadt Femke aan: “Sluit je aan bij een groter verband.” (Foto’s, nog meer foto’s.)
We missen nogal wat in de kadernota Duurzaamheid
28-3-2019
Daar was ‘ie dan. De langverwachte kadernota Duurzaamheid. We spreken massaal in bij de raad en de commissie Leefomgeving. Onze Martijn vraagt dat de gemeente zich terugtrekt uit de ‘circle of influence’ van de fossiele industrie. In een opiniestuk in het AD noemt onze Paul de nota een grijze muis.
April
De groene kandidaatkopers Eneco, het Groene Consortium en Den Haag Fossielvrij, bundelen hun krachten om samen op te trekken in het verdere aankoopproces van Eneco. De partijen passen goed bij elkaar en bereiden samen een bod voor. Onze Joeri mag in Nieuwsuur vertellen over Eneco. Kijk die uitzending hier terug. Of lees hier het bijbehorende NOS-artikel.
Shell verhoogt hoofdkantoor tegen zeespiegelstijging
1-4-2019
“Uit geheime bouwtekeningen in handen van Den Haag Fossielvrij blijkt dat Shell z’n hoofdkantoor op de Carel van Bylandtlaan met vier meter wil verhogen vanwege de zeespiegelstijging.” Zo schreven wij in onze 1-april-grap. Veel mensen trapten er in. Lees hier wat de grap zo geloofwaardig maakt – en minder grappig.
Dagvaarding klimaatzaak Shell
5-4-2019
Milieudefensie biedt namens 17.379 mede-eisers en zes organisaties, waaronder Fossielvrij NL, een ‘dagvaarding’ aan Shell aan. Zo wordt Shell gevraagd te stoppen met het vernietigen van ons klimaat. Den Haag Fossielvrij hielp Milieudefensie met medeaanklagers te werven.
Vereniging van Strandexploitanten Scheveningen tekent als 301ste het Haags Klimaatpact
9-4-2019
In de woorden van één van de aanjagers Hans van The Shore Scheveningen: “Als strandondernemers danken we ons bestaan aan de zee en het strand, door deze stap te zetten laten we zien dat we actief zorg willen dragen voor onze omgeving en het klimaat. Elk seizoen gaan we actief stappen zetten om dichterbij de klimaatdoelen van 2030 te komen” Kijk ook dit item van Omroep West terug, met daarin Femke.
Mei
Acties en rechtszaken tegen Shell lopen als een geel-rode draad door dit jaaroverzicht. Een van de doelen voor Den Haag Fossielvrij is het verbreken van de banden met de fossiele industrie. Gedurende dit jaar wordt ons steeds duidelijker dat het gemeentebestuur de mond vol heeft over klimaat, maar tegelijk bijvoorbeeld Marian van Loon, directeur van Shell Nederland, de gemeente over de transitie laat adviseren vanuit de Economic Board The Hague. Dat klopt niet en dat laten we goed horen, maar of het wordt gehoord… Niet door de verantwoordelijke politici. Zo blijft wethouder Duurzaamheid, Van Tongeren (GroenLinks) inzetten op vieze, fossiele restwarmte van de petrochemische industrie in Rotterdam.
Maar daarom is het wel extra fijn om te zien dat we niet alleen staan in onze strijd tegen de fossiele industrie. En tegen één van die grote vervuilers en mensenrechtenschenders met zijn hoofdkantoor in onze stad van Vrede en Recht: Shell.
Op 21 mei kondigt de nieuwe coalitie Shell Must Fall op de aandeelhoudersvergadering van Shell aan dat deze AGM hun laatste is. Ook Femke spreekt in: “Shell: be prepared for ecocide legislation.” Zij doet dit voor Polly Higgins, een Schotse juriste, die dit jaar vroegtijdig overlijdt, maar wiens werk wordt verder gezet in Ecological Defense Integrity.
Klacht tegen Shell bij Reclame Code Commissie
2-5-2019
Fossielvrij Onderwijs dient een klacht in tegen Shell bij de Stichting Reclame Code. Op festival Generation Discover misbruikte Shell een van de VN Sustainable Development Goals om reclame te maken voor GTL Fuel.
Femke in de Volkskrant
10-5-2019
Femke staat in de Volkskrant in een artikel over mensen die hun tijd besteden aan de wereld beter maken.
Beterschapskaart voor Haags gemeentebestuur
17-5-2019
Beterschap, wethouder Van Tongeren! Voorafgaand aan de Haagse gemeenteraad, bieden we de wethouder Duurzaamheid en Energietransitie en de raadsleden een beterschapskaart aan.
#antiChevron dag
21-5-2019
21 mei is de aandeelhoudersvergadering van Shell, maar is het ook wereldwijde #antiChevron dag. Met vriendin van Den Haag Fossielvrij, Letty Fajardo Vera, overhandigen we bij het consulaat van Ecuador een brief, waarin de president van dat land wordt opgeroepen de bevolking van de Amazone zelfbeschikking te geven en onschendbaarheid van bedrijven te stoppen, specifiek van de fossiele multinationaal Chevron.
Lenteberaad
25-5-2019
We hebben we een strategiedag op Ockenburgh: het lenteberaad (meer foto’s).
Groene kandidaat-kopers roepen gemeenteraden op: Laat ons van Eneco de nationale groene kampioen maken!
31-5-2019
Het Groene Consortium en Den Haag Fossielvrij leggen zich niet neer bij de beslissing van Citigroup hen te weren uit het vervolg van het beidingsproces om Eneco te kopen. Ze verwijten Citigroup dat het ná de inschrijvingsperiode de toelatingseisen voor het biedingsproces heeft verhoogd.
Juni
Begin 2019 benaderde de inlichtingendienst van de politie zeker vijf mensen uit de klimaatbeweging, waaronder Femke, met de vraag of ze willen spioneren in hun eigen groep. Femke en activisten van andere klimaatgroepen schreven een opinie in NRC waarin ze vragen: “Voor wie is de overheid banger? Voor de klimaatcrisis of voor een beweging die de klimaatcrisis wil stoppen?” (NRC-link.) NRC wijdde een serie artikelen aan de benadering van de inlichtingendienst.
In dit videointerview vertelt Femke over haar ervaring: “Openheid en transparantie zijn ons wapen in een wereld die heel veel te verbergen heeft.”
Riding the waves
2-6-2019
Vaak is onze werkwijze te omschrijven als riding the waves. We zien iets dat er aan de hand is en reageren daar op. 2 juni zijn we ook echt gaan surfen ?♀️?♂️ bij The Shore Scheveningen.
Gedupeerde Groningers zetten tentenkamp op en openen loket op het Plein
5 juni
‘OnVeiligheidsRegio‘ en de Groninger Bodem Beweging zetten 5 juni een tentenkamp op het Plein op voor Groningers die niet meer veilig in hun huis kunnen wonen. Den Haag Fossielvrij was bij de actie en hielp met het aankondigen ervan.
“De spirit ontbreekt in coalitieakkoord”
5-6-2019
“De spirit ontbreekt,” vertelt Femke over één jaar met het huidige college. “De transitie is geen cijfermatige exercitie, je moet weten waarom je het doet en voor wie je het doet.” Dit vertelde ze ook bij het radiodebat van Omroep West. Luister Femke ook terug bij Studio Haagse Bluf.
Ende Gelände
19-24 juni 2019
“Op gegeven moment sprongen de activisten langs de politie, de mijn in. Dat was een prachtig moment.” Bernhard, van Den Haag Fossielvrij, was bij Ende Gelände, de massale Duitse burgerlijke ongehoorzaamheidsactie tegen bruinkoolwinning. Hij vertelt hoe hij de actie ervaarde.
Juli en Augustus
Ook tijdens de zomervakantie gaat het klimaatcafé bij Grand Café Utopie door. Het concept van gezellig ‘samen apart werken voor het klimaat’ voorziet in een behoefte!
“Watching the oceans become quiet” – Island Reach op bezoek bij klimaatcafé
1-9-2019
Island Reach was op bezoek bij het klimaatcafé, kijk dit interview met ze terug: “We hebben de oceanen voor acht jaar bevaren. Deze stil te zien worden, visstanden die instorten, koraalriffen die sterven, is een ontzettend fenomeen. Dit effect van klimaatontwrichting, deze versnellende uitsterving, zal ons allemaal diepgaand beïnvloeden en is al zo diepgaand bezig in zoveel delen van de wereld.”
September
27 september is er weer een klimaatstaking, 35.000 bezorgde burgers en kinderburgers laten horen: “We leven in een klimaatnoodtoestand. We eisen rechtvaardig klimaatbeleid nu”.
Den Haag Fossielvrij werft mensen voor deze staking met een serie brainstorms bij Utopie en het Haags college uit te nodigen. De gemeente kan die aansporing wel gebruiken, want ze lijken niet erg op de mars te zitten wachten. In eerste instantie willen ze de mars ook niet door het centrum laten lopen, dus daar schrijven we een brief over, samen met Free West Papua Campaign en Justice and Peace. Met succes.
Protestliederen bij opening parlementair jaar
3-9-2019
3 september kwam de 2e Kamer terug van reces. Zij werd onthaald met een muzikale demonstratie voor de natuur. Zang en muziek golfte over het Plein. En ook – ongehoorzaam – in het gebouw van de 2e Kamer.
Den Haag Fossielvrij hielp de klimaatbevlogen muzikanten hun weg te vinden in het Kamergebouw en de klimaatbeweging.
Op de fiets naar de Rotterdamse Klimaatmars
Haagse klimaatmensen fietsen naar de Rotterdams klimaatmars. Daar laten we onze horen tegen de warmterotonde!
Luister ook dit interview met Femke terug.
Klimaatbordjes maken op ParkingDay
20-9-2019
Tijdens Parking Day bezetten we een parkeerplaats en maken we met voorbijgangers en voorbijgangertjes ‘klimaatbordjes’ voor de klimaatmars van 27 september. Fotograaf: Kees Oosterholt
Shell mag kinderen misleiden op van de Reclame Code Commissie
Fossielvrij Onderwijs gaat in beroep tegen deze uitspraak van de Reclame Code Commissie.
Klimaatactieweek: Film The Yes Men + intro Haagse actiegroepen
22-9-2019
Tijdens de klimaatactieweek houden we een geslaagde filmavond, met de film The Yes Men. We bespreken de film na met een panel over klimaatactie in Den Haag. Met Inez (Wereldwijde klimaatstaking), Wieneke (Teachers for Climate), Femke (Fossielvrij Onderwijs) en Chris (Extinction Rebellion – The Hague).
Oktober
Acties rond Generation Discover van Shell
Voor het eerste jaar stond Shells kindermarketing en greenwashingfestival niet meer prominent op het Malieveld in Den Haag. Het festival was weggestopt in het ongezellige AHOY. Shell is teruggedrongen op eigen terrein. Op het kindermarketing en greenwashfestival Generation Discover kan Shell z’n fossiele boodschap niet meer zo overduidelijk kwijt als in de voorgaande edities van het festival. Dit is te danken aan vier jaar lang druk van Fossielvrij Onderwijs en Den Haag Fossielvrij.
Den Haag Fossielvrij staat in Trouw Duurzame 100
9-10-2019
Den Haag Fossielvrij staat op plaats 46 van de Trouw Duurzame 100. Den Haag is goed vertegenwoordigd in de top 100. Ook LekkerNassuh en GroeneMient staan erin. Lees terug wat Trouw over ons schrijft.
Krikke weg, welkom Remkes
11 oktober
Burgemeester Pauline Krikke stapt op vanwege het vuurwerkschandaal. Bij haar installatie noemde ze – op verzoek van ons – ‘klimaatverandering’ als speerpunt. Sindsdien was zij onze ‘klimaatburgemeester’.
Die rol heeft ze niet kunnen waar maken. Daarom roepen we het nieuwe college op: ‘Neem het Haags Klimaatpact als basis voor het nieuwe stadsbestuur’ (meer over het klimaatpact). Interim-burgemeester Remkes krijgt van ons het klimaatpact en een fles jenever met het logo van het klimaatpact.
“Het borrelt in actieland”
16-10-2019
Den Haag Fossielvrij: “Het borrelt in actieland. Naast de erg grote, maar in de landelijke pers bijna genegeerde, wereldwijde klimaatstaking trekken de acties van Extinction Rebellion NL in Amsterdam en de twee grote acties van boeren in Den Haag wel volop landelijke aandacht.”
Vriendin van Den Haag Fossielvrij Martijntje Smits, was naar het eerste grote boerenprotest op het Malieveld gegaan, samen Femke, die deze foto maakte.
Geef hoofdkantoor Shell geen ruimte. Zeg ‘nee’ tegen Shell
18-10-2019
De groeiplannen van het hoofdkantoor van Shell zijn op zo veel manieren fout. Het gebouw moet ‘duurzaam’ worden en bovendien ‘klimaatbestendig’. Wij spreken de gemeenteraad van Den Haag moed in: ‘Trap er niet in. Geef Shell niet nog meer ruimte. Zeg ‘nee’ tegen Shell.’
Shell teruggefloten om misleidende reclame voor kinderen
30-10-2019
Fossielvrij heeft van Shell gewonnen! Gas-to-Liquid is niet duurzaam, dus Shell mag kinderen niet leren dat het wel zo is, aldus de Reclame Code Commissie in het hoger beroep dat Fossielvrij Onderwijs en PILP aanspanden.
November
De regering gaat onderzoeken of de Onderwijsinspectie ook toezicht moet houden op sponsoring, gastlessen, lespakketten en techniekfestivals zoals Generation Discover. Een mooi succes van onze dochterclub Fossielvrij Onderwijs.
Onze Wieneke duurzaam docent van het jaar
1 november 2019
Wieneke is verkozen tot duurzame docent van het jaar. Wieneke geeft les op de International School The Hague en zet zich in voor Teachers for Climate én voor Den Haag Fossielvrij.
Vrienden van de Hofvijver zijn ook vrienden van het Haags Klimaatpact
3-11-2019
De ondernemers die zich Vrienden van de Hofvijver noemen, tekenen het Haags Klimaatpact.
“Het is twee voor twaalf en we moeten ons, groot- en kleinschalig, gezamenlijk tot het uiterste inspannen om ons klimaat, onze planeet en alles wat daarop leeft te behouden en te beschermen tegen verdere belasting en beschadiging.”
Op het podium van De Zwijger!
6 november 2019
New causes, new rebels. Als een van de nieuwe rebellen, sprak Femke namens Fossielvrij Onderwijs in een paneldiscussie over nieuwe bewegingen. In Pakhuis de Zwijger!
Kinderen ontmaskeren greenwashing in Schouwburg
8-11-2019
Wie vertrouw je het minst? Kinderen vertrouwen bedrijven het minst. En hun vrienden het meest.
Dat was de uitkomst van een oefening ‘greenwashing’ in een workshop rond de voorstelling The Children in de Haagse Stadsschouwburg. Fossielvrij Onderwijs was als expert uitgenodigd door Het Nationaal Theater Educatie.
Solidair met Kick Out Zwarte Piet
16-11-2019
FossielvrijNL verklaart zich solidair met Kick Out Zwarte Piet (KOZP). Den Haag Fossielvrij sluit zich hierbij aan en gaat naar de demonstratie van KOZP. Onze Karin legt uit “Racisme en kolonialisme, klimaat en de transitie; de geschiedenis van de afgelopen de afgelopen eeuwen: alles is met met elkaar verbonden.”
Exchange students bezoeken klimaatcafé
20-11-2019
20 exchange students van de Universiteit Leuven bezoeken ons bij het klimaatcafé. De studenten kwamen uit onder andere Zuid-Amerika en Afrika. Of ze soms niet boos waren op het rijke westen, vanwege onze rol in klimaatverandering. Ja.
December
“Elke heuvel in Nederland heeft iets te verbergen,” schrijft Femke in een bijzonder onderzoeksproject waarin de achilleshiel van de fossiele economie op de Maasvlakte laat zien. Over het ongeziene giftig afval van de fossiele industrie.
Plannen maken voor onze nieuwe campagne
4-12-2019
Waarom mogen fossiele bedrijven nog steeds reclame maken voor producten die klimaat- en ecologische crisis erger maken? Een vergadering over een nieuwe campagne, tegen fossiele reclame. In totaal vergaderden we 21 keer.
#Protestival
14-12-2019
We zijn aanwezig bij het Protestival op Schiphol van Greenpeace. Ook wij vinden: “De luchtvaart moet nu krimpen!”
Urgenda wint weer!
20-12-2019
Urgenda wordt ook door de Hoge Raad in het gelijk gesteld: onze regering moet burgers van Nederland beschermen tegen gevaarlijke klimaatverandering. Wij bekeken de uitspraak samen bij Grand Café Utopie.
Lees ook het context-jaaroverzicht, samengesteld door Martijn.